KPSS Anayasa Yasama Konu Özeti

Meclis genel oylama ile seçilen 550 milletvekilinden oluşur.
Milletvekili için 25 yaş şartı vardır. İlkokul mezunu olmak, taksirli suçlar dışında 1 yıldan fazla hüküm giymemek, kamu hizmetinden yasaklı olmamak da diğer şartlardandır.

Görevinden ayrılmadan millet vekili olamayacaklar;

1. Hakimler ve savcılar,
2. Yüksek yargı organı mensupları,
3. Öğretim elemanları,
4. YÖK üyeleri,
5. Memurlar ve işçiler dışındaki diğer kamu görevlileri,
6. TSK görevlileri.

Seçimler 4 yılda bir yapılır. Savaş nedeni ile seçimler 1 yıl ertelenebilir.

TBMM Genel Kurulu veya cumhurbaşkanı tarafından seçimlerin yenilenme kararından sonra, seçimler yapılana kadar mevcut meclis işine devam eder.
Araseçim her seçim döneminde bir kez yapılır. Genel seçimlerin üstünden 30 ay geçmesi gerekmektedir ve genel seçimlere bir yıl kala da araseçim yapılamaz.
Cumhurbaşkanı ve TBMM seçim tutanaklarını Yüksek Seçim Kurulu kabul eder.
Yüksek Seçim Kurulu 4 yedek ve 7 asil üyeden oluşur. Üyelerin 6 tanesini Yargıtay, 5 tanesini Danıştay seçer.
Vekillerin istifası TBMM Genel Kurulunca kabul edilir.

TBMM’nin Görevleri;

1. Kanunları yapmak, değiştirmek ve kaldırmak,
2. Bakanlar Kurulunu denetlemek,
3. Bakanlar Kuruluna Kanun Hükmünde Kanunname çıkarma yetkisi vermek,
4. Bütçe ve kesin hesap kanun tasarısını görüşmek,
5. Para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek,
6. Milletler Arası Antlaşmaları uygun bulmak,
7. Beşte üç çoğunluk ile genel ve özel af ilanı vermek,

Kanun tasarısı bakanlar kurulunca; kanun teklifi milletvekillerince verilir.
Cumhurbaşkanının kanunları onaylama veya geri gönderme süresi 15 gündür. Geri gönderme işlemine bütçe kanunu dahil değildir.
Milletlerarası antlaşmalar kanun hükmündedir ve anayasa mahkemesine götürülemez.
Kanun Hükmünde Kararnameler çıkarıldıkları gün TBMM’ye sunulur. Resmi Gazetede yayınlandıkları gün yürürlüğe girerler.
Herhangi bir savaş durumunda TBMM tatilde ise ordunun acilen kullanılmasına cumhurbaşkanı onay verebilir.
TBMM ekim ayının ilk günü kendiliğinden toplanır. En fazla 3 ay tatil yapabilir. Meclis başkanı ve üyelerin 1/5’i meclisi toplantıya çağırabilir.

TBMM Başkanlık Divanı üyeleri;

1. Meclis başkanı
2. Başkanvekilleri
3. Katip üyeler
4. İdare amirleri

Siyasi parti grupları başkanlık için aday gösteremezler. İki seçim yapılır ve ilki 2 yıl içindir. Gizli oylama yapılır. Başkan ve oturumu yöneten başkanvekili oy kullanamaz.
Siyasi parti grupları en az 20 üyeden meydana gelir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün birleşimlerinde üye tamsayısının en az üçte biri ile toplanır.
Anayasada başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Ancak karar yeter sayısı, hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz.

TBMM’nin Bilgi Edinme Yolları

1. Soru: Başbakan ve bakanlardan bilgi istemedir.
2. Meclis Araştırması: Belli bir konuda bilgi edinmek için yapılır.
3. Genel Görüşme: Bir konunun meclis genel kurulunda görüşülmesidir.
4. Gensoru: 20 milletvekili imzası ile verilir. Bakanlar Kurulunun veya bakanın düşürülmesi üye tamsayısının salt çoğunluğu ile olur.
5. Meclis Soruşturması: Üye tamsayısının 1/10’unun isteği ile verilir. Gerek durumunda ilgilinin Yüce Divan’a sevk durumu ortaya çıkar.

Gensoru oylaması açık, meclis soruşturması kapalı oylama ile yapılır.

TBMM işlemlerini kanunla ya da parlamento kararı ile gerçekleştirir. Savaş ilanı, içtüzük değiştirme, meclis üyeliğini düşürme veya dokunulmazlığı kaldırma, olağanüstü hal ve sıkıyönetim süresini uzatma gibi işlemler parlamento kararı ile gerçekleştirilirken; genel ve özel af ilan etme ancak kanunla yapılabilir.
Kanunlar hakkında esas bakımından Anayasa Mahkemesi’nde dava açılabilmesi 60 günlük süreye tabidir.

Yasama dokunulmazlığının kaldırılması veya milletvekilliğinin düşmesi kararına karşı ilgili milletvekili ya da bir başka milletvekili 7 gün içerisinde Anayasa Mahkemesinde iptal davası açabilir.